Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 564) – uzasadniał poseł Piotr Babiarz (acz nie ma wątpliwości, iż jest to projekt rządowy, a jedynie dla pominięcia uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji społecznych nadano mu taki „szybki” i uproszczony bieg). Projekt został zgłoszony przez posłów PiS 3 czerwca; na 7 czerwca (!) wyznaczono 1. czytanie, na 8 czerwca 2. czytanie, a 9 czerwca planowane było przegłosowanie ustawy. Ostatecznie po naszych interwencjach 1. czytanie odbyło się na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny na kolejnym posiedzeniu Sejmu w środę 22 czerwca; po burzliwej dyskusji projekt skierowano do Podkomisji Stałej ds. osób niepełnosprawnych, która rozpatrzyła projekt 5 lipca i przedłożyła sprawozdanie Komisji PSR, przyjęte w dniu 6 lipca 2016 r. (druk 583).
- W wyniku naszych interwencji i zgłaszanych poprawek:1) w Radzie Konsultacyjnej przy Pełnomocniku Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych pozostawiono (!) przedstawicieli samorządu, pracodawców i związków zawodowych oraz przedstawicieli urzędów centralnych (władz państwowych); jednocześnie zwiększono liczbę przedstawicieli organizacji pozarządowych (a tym samym ich proporcjonalny udział w Radzie); ponadto pozostawiono zapis, iż przedstawiciela organizacji (pozarządowych, związków zawodowych, pracodawców) można odwołać, ale wyłącznie na wniosek organizacji rekomendującej. Wielokrotnie przy tym podkreślaliśmy, iż bez takiego kręgu uczestników nie byłoby w Radzie realnej debaty i konsultacji!
- zmodyfikowano zapis, określający wymogi kompetencyjne dla kandydata na przewodniczącego Rady Polskiego Języka Migowego; przyjęto brzmienie ustalone przez nas w konsultacji (zaproponowane) przez Polski Związek Głuchych: „Przewodniczącym Rady może być wyłącznie osoba uprawniona, znająca PJM i język polski.”
- Projekt odraczał o rok – do października 2017 roku – rozpoczęcie wprowadzania nowej legitymacji osoby niepełnosprawnej pod zarzutem (pretekstem), iż poprzedni rząd nie zapewnił obecnemu rządowi środków w budżecie na ten cel(!). Proponowaliśmy nowy termin 1 stycznia 2017 roku – czyli w roku budżetowym w pełni przygotowanym przez rząd PiS. Ostatecznie przystaliśmy na kompromis – termin 1 sierpnia 2017 r. – uzgodniony a zatem i zobowiązujący, choć to będzie prawie 2 lata od wyborów (tyle zajmuje nowemu rządowi wdrożenie rozwiązania w pełni przygotowanego w poprzedniej kadencji…).
Wobec uwzględnienia naszych wniosków, które istotnie zmieniły przedłożony projekt – zagłosujemy za przyjęciem ustawy.
Należy jednak mieć na uwadze, iż dotychczas tzw. „Dobra zmiana” w wykonaniu PiS oznacza dla osób niepełnosprawnych:
- Likwidację preferencji w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w administracji publicznej w wyniku zmiany ustawy o służbie cywilnej;
- Wykluczenie z Programu 500+ dzieci niepełnosprawnych w stopniu lekkim: wg programu uprawnione do świadczenia jest już pierwsze dziecko, jeśli jest ono niepełnosprawne – jednak tylko dziecko niepełnosprawne w stopniu znacznym lub umiarkowanym; do 16. roku życia nie określa się stopnia niepełnosprawności – zatem wszystkie dzieci są niepełnosprawne bez zróżnicowania i wszystkie do tego momentu życia są uprawnione do 500 zł miesięcznie, nawet jeśli jest to pierwsze lub jedyne dziecko; ustalenie stopnia niepełnosprawności następuje po ukończeniu 16. roku życia i wtedy w Programie 500+ następuje pozbawienie dziecka niepełnosprawnego w stopniu lekkim prawa do świadczenia, choć – boleśnie paradoksalnie – nierzadko ów „tylko” lekki stopień jest efektem ciężkiej, intensywnej i wieloletniej rehabilitacji dziecka m.in. dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym czy dziecka niesłyszącego; z drugiej strony – jakąż takie wykluczenie tych dzieci na okres 2 lat daje „oszczędność” w programie o tak gigantycznym budżecie?!; a bez wątpienia rodziny z takimi dziećmi mają prawo poczuć się ukarane za wysiłek włożony w usprawnianie dziecka…!; i pozbawione środków na dalszą rehabilitację tego dziecka…; nasza poprawka w tej sprawie została odrzucona;
- PiS odroczył do początku roku 2017 realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie dodatkowego świadczenia na opiekę nad dziećmi niepełnosprawnymi, uzasadniając to brakiem pieniędzy w budżecie (senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów – druk 370); roczna realizacja tego zadania wymaga 30 milionów zł, zatem na realizację tych świadczeń bez dalszej zwłoki od 1 lipca 2016 roku – o co wnioskowaliśmy – potrzeba byłoby 15 mln zł, jednak nasza poprawka została odrzucona; jednocześnie rząd PiS przekazał 26 mln zł dla O. Tadeusza Rydzyka, a minister zdrowia Konstanty Radziwiłł miał 16 mln zł dla Naczelnej Rady Lekarskiej – głównie na remont jej siedziby.
Opr. Sławomir Piechota